Tímalína máls

1

Til umsagnar

  • 31.1.–15.2.2019

2

Í vinnslu

  • 16.2019–11.2.2020

3

Samráði lokið

  • 12.2.2020

Skjöl til samráðs

Mál nr. S-34/2019

Birt: 31.1.2019

Fjöldi umsagna: 27

Drög að frumvarpi til laga

Mennta- og barnamálaráðuneytið

Fjölmiðlun

Frumvarp til laga um breytingu á lögum um fjölmiðla, nr. 38/2011 (stuðningur við öflun og miðlun frétta, fréttatengds efnis o.fl.)

Niðurstöður

Frumvarp var lagt fram á Alþingi, á þskj. 645 á 150. löggjafarþingi.

Málsefni

Meginefni frumvarpsins er að veita stjórnvöldum heimild til að styðja við rekstur einkarekinna fjölmiðla í formi endurgreiðslu á allt að 25% af tilteknum hluta ritstjórnarkostnaðar.

Nánari upplýsingar

Fyrirliggjandi eru drög að frumvarpi til laga um breytingar á fjölmiðlalögum, sem fela í sér heimildir til að veita styrki í formi endurgreiðslu á hluta ritstjórnarkostnaðar einkarekinna fjölmiðla.

Frumvarpið er unnið á grundvelli stefnuyfirlýsingar ríkisstjórnar og fjármálaáætlunar 2019 – 2023 þar sem gerð er grein fyrir því að unnið verði að því að bæta rekstrarumhverfi fjölmiðla á tímabilinu. Þá er frumvarpið í samræmi við það meginmarkmið stjórnvalda á sviði fjölmiðlunar að viðhalda og efla lýðræðislega umræðu og lýðræðisþátttöku fólks með því að efla miðlalæsi, stuðla að fjölbreytni, gagnsæi og fjölræði í fjölmiðlum. Þá verði forsendur fyrir hendi til að mismunandi fjölmiðlar fái þrifist svo að almenningur hafi aðgang að fjölbreyttu efni, fréttum, samfélagsumræðu og íslenskri menningu. Í skýrslu nefndar um rekstrarumhverfi einkarekinna fjölmiðla hér á landi, sem skipuð var í lok árs 2016 kemur fram að rekstur einkarekinna fjölmiðla sé svo erfiður að það gefi stjórnvöldum tilefni til að stuðla að bættu rekstrarumhverfi þeirra.

Meginefni frumvarpsins:

· Styrkir til fjölmiðla í formi endurgreiðslu á allt að 25% af tilteknum hluta ritstjórnarkostnaðar.

· Skilyrði um að viðtakendur styrkja uppfylli ýmis skilyrði fjölmiðlalaga, efni þeirra sé fjölbreytt og fyrir allan almenning og byggist á fréttum, fréttatengdu efni og samfélagsumræðu í víðum skilningi.

· Þak á hámarksfjárhæð styrkja og heimild til að veita staðbundnum miðlum álag.

Helstu skilyrði

Þar sem megin markmiðið með aðgerðum stjórnvalda er að tryggja lýðræðislega umræðu og samræður í samfélaginu um málefni þess eru gerðar kröfur um að fjölmiðlarnir uppfylli tiltekin skilyrði til að geta hlotið styrk eða endurgreiðslu á hluta kostnaðar við öflun og miðlun frétta, fréttatengt efni og umfjöllun um samfélagsleg málefni. Helstu skilyrði eru:

· Fjölmiðill skal vera skráður eða hafa leyfi til hljóð- eða myndmiðlunar

· Fjölmiðill hafi starfað óslitið í tólf mánuði eða lengur fyrir þann tíma er umsókn berst til fjölmiðlanefndar.

· Aðalmarkmið fjölmiðils skal vera miðlun frétta, fréttatengds efnis og umfjöllun um samfélagsleg málefni.

· Efni fjölmiðilsins skal vera fjölbreytt og fyrir allan almenning á Íslandi.

· Prentmiðlar skulu koma út að lágmarki fjörutíu og átta sinnum á ári. Netmiðlar, hljóð- og myndmiðlar og aðrir sambærilegir miðlar skulu miðla nýju efni daglega.

· Ritstjórnarefni skal að lágmarki vera 40% af því efni sem birtist í prentmiðlum sem dreift er endurgjaldslaust til lesenda. Ritstjórnarefni í öðrum prentmiðlum og hjá netmiðlum skal að lágmarki vera helmingur af birtu efni.

· Einn sjötti hluti ritstjórnarefnis skal byggja á sjálfstæðri frétta- eða heimildaöflun.

Endurgreiðsluhæfur kostnaður og endurgreiðslur

Gert er ráð fyrir endurgreiðsluhæfur kostnaður verði bundinn við beinan launakostnað blaða- og fréttamanna, ritstjóra og aðstoðarritstjóra, myndatökumanna, ljósmyndara og prófarkalesara auk

verktakagreiðslna fyrir sömu störf. Hlutfall endurgreiðslu verði að hámarki vera 25% af kostnaði við frmangreint, þó ekki hærri en 50 millj. kr. til hvers umsækjanda vegna síðastliðins árs. Þá er reglugerðarheimild sem kveður m.a. á um heimild til að veita staðbundnum fjölmiðlum viðbótar endurgreiðslu.

Framkvæmd, gildistaka og endurskoðun

Gert er ráð fyrir að fjölmiðlanefnd sjái um framkvæmd og að kostnaður við hana verði tekinn af árlegum fjárveitingum til verkefnisins. Lagt er til að lögin taki gildi 1. janúar 2020 og endurgreiðslur miðist við síðast liðið ár. Lögin verði endurskoðuð fyrir 31. desember 2024 .

Mat á áhrifum og árangri

Til að meta hvort markmið laganna hafi náðst verður gerð úttekt á áhrifum og árangri stuðnings við einkarekna fjölmiðla fyrir lok árs 2023. Athugað verður skoðað hvort stuðningskerfið hafi náð fram þeim markmiðum sem að er stefnt með frumvarpinu. Í því sambandi skal m.a. kanna hvort stuðningskerfið hafi stuðlað að aukningu á miðlun frétta og fréttatengds efnis einkarekinna fjölmiðla, hvort hlutfall efnis sem byggist á sjálfstæðri frétta- eða heimildaöflun hafi aukist, hvort starfsfólki á ritstjórnum fjölmiðla hafi fjölgað og fleira.

Samráði lokið

Umsagnir voru birtar jafnóðum og þær bárust. Skoða umsagnir.

Umsjónaraðili

Skrifstofa laga og stjórnsýslu

postur@mrn.is