Tímalína máls
Til umsagnar
9.–25.11.2020
Í vinnslu
26.11.2020–15.6.2021
Samráði lokið
16.6.2021
Skjöl til samráðs
Mál nr. S-241/2020
Birt: 9.11.2020
Fjöldi umsagna: 3
Drög að frumvarpi til laga
Fjármála- og efnahagsráðuneytið
Markaðseftirlit og neytendamál
Drög að frumvarpi til nýrra laga um markaðssvik
Niðurstöður
Frumvarpið var samþykkt sem lög um um aðgerðir gegn markaðssvikum, nr. 60/2021. Í 7. kafla í greinargerð með frumvarpi til laganna er fjallað um samráð í samráðsgátt stjórnvalda.
Málsefni
Fjármála- og efnahagsráðherra birtir til umsagnar drög að frumvarpi til nýrra laga um markaðssvik. Frumvarpinu er ætlað að innleiða í íslenskan rétt ákvæði reglugerðar Evrópuþingsins og ráðsins (ESB) nr. 596/2014 um markaðssvik (MAR).
Nánari upplýsingar
Mikilvægi þess að hugað sé að heilleika markaðarins og fjárfestavernd kom bersýnilega í ljós í fjármálaáfallinu 2008. Hluti af viðbrögðum G20 ríkjanna var að ákveða að efla eftirlit og samræma viðurlög við brotum á verðbréfamarkaði. Meðal annars með tilliti til þessa samþykkti Evrópusambandið nýjar reglur um markaðssvik í formi annars vegar reglugerðar Evrópuþingsins og ráðsins (ESB) nr. 596/2014 um markaðssvik og um niðurfellingu á tilskipun Evrópuþingsins og ráðsins 2003/6/EB og tilskipunum framkvæmdastjórnarinnar 2003/124/EB, 2003/125/EB og 2004/72/EB (MAR) og hins vegar tilskipunar Evrópuþingsins og ráðsins 2014/57/ESB um refsingar vegna markaðssvika (MAD2). MAD2 fjallar um lágmarksrefsingar vegna markaðssvika, en refsingar falla ekki innan gildissviðs EES-samningsins og var MAD2 því ekki tekin upp í samninginn. Óháð því þá er mikilvægt að sambærilegar refsingar séu við markaðssvikum hér á landi og innan ESB og var því við smíði frumvarpsins höfð hliðsjón af ákvæðum MAD2.
Í samræmi við nýlega þróun í lagasetningu á fjármálamarkaði hér á landi er lagt til að sett verði sérlög um markaðssvik og að gildandi ákvæði um sama efni í lögum um verðbréfaviðskipti, nr. 108/2007, verði felld brott. En þau ákvæði byggja á eldri Evrópureglum á sama sviði, nánar tiltekið á tilskipun Evrópuþingsins og ráðsins 2003/6/EB um innherjaviðskipti og markaðsmisnotkun (MAD1).
Í kjölfar innleiðingar MAR í íslenskan rétt munu sömu reglur gilda um markaðssvik hér á landi og í Evrópu. Það stuðlar að heilleika evrópsks verðbréfamarkaðar, samræmir refsingar við brotum og kemur þannig í veg fyrir eftirlitshögnun (e. regulatory arbitrage), þ.e. að markaðsaðilar fari í kringum reglur um markaðssvik með því að stunda viðskipti sín fremur í einu aðildarríki en öðrum til að falla undir vægari kröfur eða um brot gildi vægari viðurlög.
Helstu breytinga sem felast í MAR frá gildandi rétti er að:
1. Gildissviðið er rýmra og falla nú m.a. fjármálagerningar í viðskiptum á markaðstorgi fjármálagerninga (MTF) eða skipulega markaðstorgi (OFT) undir gildissviðið reglnanna, hið sama á við um viðskipti á tilteknum mörkuðum með losunarheimildir. Hið nýja gildissviðið tekur mið af þeirri þróun sem hefur orðið á fjármálamarkaði og helst í hendur við
2. Sá lágmarkstími sem útgefanda ber að birta og á vefsetri sínu innherjaupplýsingar lengist úr einu ári í fimm ár.
3. Upplýsingaskylda vegna frestunar á birtingu breytt með þeim hætti að það ber að upplýsa markaðinn þegar innherjaupplýsingar verða til - eins fljótt og auðið er og á jafnréttisgrundvelli.
4. Nýjar heimildir fyrir fjármálafyrirtæki til að fresta birtingu upplýsinga til þess að vernda efnahagsstöðugleika.
5. Fjallað er sérstaklega um markaðsþreifingar (e. market sounding), sem fela í sér miðlun upplýsinga um fyrirhuguð viðskipti og skilmála þeirra, eins og til dæmis umfang og kjör, sem hafa ekki verið gerðar opinberar, í þeim tilgangi að kanna áhuga hugsanlegra fjárfesta til viðskiptanna.
6. Reglum um viðskipti fruminnherja og fjárhagslegra tengdra aðila er breytt.
7. Flokkun innherja breytist og hið sama á við um innherjalista. MAR gerir t.d. ráð fyrir að innherjalistar geti verið tvískiptir, þ.e. í varanlega innherja og atviksbundna innherja. Auk þess þurfa útgefendur og aðilar sem starfa fyrir þeirra hönd eða á þeirra vegum (s.s. ráðgjafar) að viðhalda innherjalistum.
8. Ákvæði um milligöngu fjármálafyrirtækis falla brott.
9. Ákvæði um rannsóknarskyldu og tilkynningarskyldu fruminnherja falla brott.
10. Útgefendur á vaxtarmarkaði fyrir lítil og meðalstór fyrirtæki undanþegnir því að gera innherjalista að ákveðnum skilyrðum uppfylltum.
11. Lögbærum yfirvöldum eru veittar auknar valdheimildir til rannsókna.
12. Komið er á samræmdum viðmiðum um lágmarks stjórnsýsluviðurlög við brotum.
Samráði lokið
Umsagnir voru birtar jafnóðum og þær bárust. Skoða umsagnir.
Umsjónaraðili
Fjármála- og efnahagsráðuneytið
postur@fjr.is