Til umsagnar eru leiðbeiningar og drög að ramma að áliti sveitarfélaga með undir 250 íbúa um stöðu og getu sveitarfélaga til að sinna lögbundnum verkefnum í samræmi við bráðabirgðaákvæði X. í sveitarstjórnarlögum nr. 138/2011, sbr. 9. gr. b. laga nr. 96/2021 um breytingu á sveitarstjórnarlögum og lögum um tekjustofna sveitarfélaga (lágmarksíbúafjöldi sveitarfélags).

Stefnumótun stjórnvalda miðar að því að styrkja sveitarfélögin til að þau verði í stakk búin til að tryggja íbúum sínum jöfn réttindi og þjónustu um allt land. Hvatning til sameiningar fámennari sveitarfélaga í fjölmennari sveitarfélög með aukinn slagkraft til þess að jafna búsetuskilyrði, getu til að tryggja framkvæmd lögbundinna verkefna og burði til að takast á við framtíðaráskoranir, er einn liður að þessu takmarki.

Í sveitarstjórnarlögum kemur fram að stefnt skuli að því að lágmarksíbúafjöldi sveitarfélaga verði ekki undir 1.000 íbúum. Með hliðsjón af því kemur fram að sé íbúafjöldi undir 250 við sveitarstjórnarkosningar árið 2022 eða 1.000 við sveitarstjórnarkosningar árið 2026 beri sveitarstjórn að hefja formlegar sameiningarviðræður við annað eða önnur sveitarfélög eða skila áliti til ráðuneytisins um stöðu og getu sveitarfélagsins til þess að sinna lögbundnum verkefnum innan árs frá sveitarstjórnarkosningum.

Í samræmi við ofangreint leitar innviðaráðuneytið umsagnar um leiðbeiningar og ramma að áliti sveitarfélaga með undir 250 íbúa við sveitarstjórnarkosningar 14. maí 2022. Leitað er upplýsinga um íbúaþróun, búsetuskilyrði, sérstöðu sveitarfélagsins, fjármál, lögbundinn og ólögbundin verkefni, stefnur og nefndir. Síðast en ekki síst er óskað eftir umfjöllun um hugsanlegar sameiningar sveitarfélaga.