Samráð fyrirhugað 29.08.2023—28.09.2023
Til umsagnar 29.08.2023—28.09.2023
Niðurstöður í vinnslu frá 28.09.2023
Niðurstöður birtar

Áform um lagasetningu - Frumvarp til laga um nýtingu og stjórnun nytjastofna sjávar (heildarlög)

Mál nr. 160/2023 Birt: 29.08.2023 Síðast uppfært: 25.09.2023
  • Matvælaráðuneytið
  • Áform um lagasetningu
  • Málefnasvið:
  • Sjávarútvegur og fiskeldi

Niðurstöður í vinnslu

Umsagnarfrestur er liðinn (29.08.2023–28.09.2023). Umsagnir voru birtar jafnóðum og þær bárust. Skoða umsagnir. Niðurstöður samráðsins verða birtar þegar unnið hefur verið úr þeim ábendingum og athugasemdum sem bárust.

Málsefni

Matvælaráðuneytið kynnir til samráðs áform um frumvarp til laga um nýtingu og stjórnun nytjastofna sjávar (heildarlög) ásamt frummati á áhrifum lagasetningar.

Áformað er að sett verði ný heildarlög á sviði fiskveiðistjórnunar og er það ein af tillögum starfshópa Auðlindarinnar okkar, þar sem lagt er til að skýra og einfalda regluverk um fiskveiðistjórnun. Þá verður í frumvarpinu mælt fyrir um þær breytingar sem lagðar hafa verið til í lokaniðurstöðum starfshópa Auðlindarinnar okkar. Frumvarpið verður því tvíþætt, annars vegar að einfalda og uppfæra núgildandi löggjöf og tryggja betri yfirsýn um þær reglur sem gilda um nýtingu lífrænna auðlinda hafsins og hins vegar að mæla fyrir um þær breytingar sem lagt hefur verið til að gerðar verði á núgildandi lögum samkvæmt niðurstöðum verkefnisins Auðlindin okkar.

Um er að ræða ný heildarlög um nýtingu og stjórnun nytjastofna sjávar, svo sem sjávardýra og sjávargróðurs, sem nytjuð eru eða kunna að verða nytjuð. Efni frumvarpsins verður byggt á eftirtöldum lagabálkum:

1. Lög um vísindalega verndun fiskimiða landgrunnsins, nr. 44/1948

2. Lög um sérstakt gjald vegna ólögmæts sjávarafla, nr. 37/1992

3. Lög um vinnslu afla um borð í skipum, nr. 54/1992

4. Lög um fiskveiðar utan lögsögu Íslands, nr. 151/1996

5. Lög um umgengni um nytjastofna sjávar, nr. 57/1996

6. Lög um veiðar í fiskveiðilandhelgi Íslands, nr. 79/1997

7. Lög um veiðar og vinnslu erlendra skipa í fiskveiðilandhelgi Íslands, nr. 22/1998

8. Lög um stjórn fiskveiða, nr. 116/2006

9. Lög um veiðigjald, nr. 145/2018

Þá er lagt til að lög um beitutekjur, nr. 39/1914 og lög um að miða við gullkrónu sektir fyrir landhelgisbrot, nr. 4/1924 verði felld brott. Með nýjum heildarlögum verður unnt að tryggja aukna yfirsýn yfir þær lagareglur sem gildandi eru á sviðinu sem og að tryggja skilvirkari og einfaldari stjórnsýslu við beitingu einstakra lagaákvæða heildarlaga. Áformað er að fella brott ákveðin ákvæði og skerpa á öðrum.

Í skýrslu Auðlindarinnar okkar - sjálfbær sjávarútvegur, eru lagðar til ýmsar breytingar sem mælt verður fyrir um í frumvarpinu. Má þar nefna innleiðingu meginreglna umhverfisréttar er varða vistkerfa- og varúðarnálgun þegar kemur að nýtingu nytjastofna og aukin áhersla á rannsóknir. Einnig er áformað að auka gagnsæi í eignarhaldi og rekstri sjávarútvegsfyrirtækja, og einfalda og skýra viðmið um heildaraflahlutdeild og tengda aðila. Þá verður fjallað um vernd hafsvæða og afmörkun þeirra. Einnig er áformað að gera breytingar á ákvæðum er snúa að setningu stjórnvaldsfyrirmæla (reglugerða o.fl.) og viðurlögum við brotum. Aðrar breytingar sem áformað er að frumvarpið taki til er að lögfesta markmið strandveiða og byggðaaðgerða ásamt því að einfalda byggðakerfin (5,3% aflaheimilda á forræði ríkisins) þannig að þau verðmæti sem þar verða til nýtist sem best byggðum í samræmi við markmið frumvarpsins. Þá verður í frumvarpinu gerðar breytingar sem snúa að því að einfalda útreikning veiðigjalda og auka gagnsæi um þær forsendur sem útreikningur veiðigjalda styðst við, en í fjármálaáætlun 2024-2028 er áætlað að tekjur af veiðigjaldi muni aukast.

Samning frumvarpsins stendur yfir og samhliða því verður unnið að endanlegu mati á fjárhagsáhrifum lagasetningarinnar og því gerð skil í endanlegu mati á fjárhagslegum áhrifaþáttum fyrir ríkið. Til vinnslu eru reiknilíkön vegna áformaðra breytinga á útreikningi veiðigjalda og munu áætluð fjárhagsáhrif vegna breytinga liggja fyrir við endanlegt mat. Einnig er til vinnslu áhrifamat vegna breytinga á byggðakerfum (5,3% aflaheimildum á hendi ríkisins) og áhrifamat vegna breytinga er varða gagnsæi í eignarhaldi og rekstri sjávarútvegsfyrirtækja og hámarksaflahlutdeild tengda aðila. Við vinnslu frumvarpsins verður einnig lagt mat á fjárhagsáhrif áformaðra breytinga á starfsemi Fiskistofu, m.a. vegna eftirlits með tengdum aðilum, auknum kröfum til beitingar viðurlaga vegna brota sem og kostnaður við þjálfun starfsfólks. Einnig verður lagt mat á áhrif lagasetningar á starfsemi Hafrannsóknarstofnunar, Byggðastofnunar og eftir atvikum annarra stofnana við vinnslu endanlegs mats.

Hér með er óskað eftir umsögnum, athugasemdum og ábendingum um áform um lagasetningu og frummat.

Tengd mál

Innsendar umsagnir

Afrita slóð á umsögn

#1 Vilhjálmur Ólafsson - 14.09.2023

Ég hef starfað við kvótamiðlun og bátasölu undanfarin ár og þekki vel til laga nr 116/2006.

Ég tel að nær allar breytingar sem hafa verið gerðar á þessum lögum frá upphafi kvótasetningar hafi verið til hins verra fyrir þá sem eru að vinna við þetta. Það er því klárt að það þarf að vanda sig við breytingar á þessum lögum.

Það er mikið talað um sátt um sjávarútveginn.

Ég er með hugmynd sem ég tel að gæti skapað nokkuð víðtæka sátt meðal þeirra sem eru að vinna í þessu kerfi og annara sem um málið fjalla.

Í dag eru lögin þannig að þeir einir geta geymt aflaheimildir milli kvótaára sem eiga varanlegar heimildir.

Ég legg til að geymsluréttur verði miðaður við veitt aflamagn í stað hlutdeildareignar og fyrir hver eitt tonn sem veitt er myndist ríflegur geymsluréttur.

Þetta yrði stórt skref í áttina að því að opna aðgengi fyrir nýliða inn í greinina. Nokkuð sem ég er klár á að meirihluti þjóðarinnar vill.

Afrita slóð á umsögn

#2 Útgerðarfélag Reykjavíkur hf. - 21.09.2023

Umsögn Útgerðarfélags Reykjavíkur hf. um áform um frumvarp til laga um nýtingu og stjórnun nytjastofna sjávar er í viðhengdu skjali.

Viðhengi
Afrita slóð á umsögn

#3 Landvernd, landgræðslu- og umhverisverndarsamtök Íslands - 25.09.2023

Vinsamlegast sjá umsögn Landverndar í viðhengi

Viðhengi
Afrita slóð á umsögn

#4 Útgerðarfélag Reykjavíkur hf. - 26.09.2023

Í viðhengi er síðari umsögn Útgerðarfélags Reykjavíkur hf. um áform um lagasetningu um nýtingu og stjórnun nytjastofna sjávar. Í umsögninni er fjallað um áhrif mögulegrar lagasetningar á samkeppnishæfni sjávarútvegsfyrirtækja á alþjóðlegum mörkuðum.

Viðhengi
Afrita slóð á umsögn

#5 Samtök smærri útgerða - 26.09.2023

Meðfylgjandi er umsögn Samtaka smærri útgerða.

Viðhengi
Afrita slóð á umsögn

#6 Árni Sverrisson - 28.09.2023

Meðfylgjandi er umsögn mín um umrætt mál

Viðhengi
Afrita slóð á umsögn

#7 Viðskiptaráð Íslands - 28.09.2023

Góðan dag

Meðfylgjandi er umsögn Viðskiptaráðs Íslands

Viðhengi
Afrita slóð á umsögn

#8 Samtök fyrirtækja í sjávarútvegi (SFS) - 28.09.2023

Meðfylgjandi er umsögn SFS ásamt fylgiskjölum.

Viðhengi Viðhengi Viðhengi