Árið 2011 voru sett ný lög um réttindagæslu fyrir fatlað fólk, nr. 88/2011. Með lögunum var sett á fót réttindavakt innan ráðuneytisins og kveðið á um svæðisbundna réttindagæslumenn fyrir fatlað fólk og persónulega talsmenn fyrir fatlað fólk. Árið 2012 bættist við kafli um ráðstafanir til að draga úr nauðung í þjónustu við fatlað fólk.

Nú, 12 árum síðar, hefur fengist ágæt reynsla á lögin og þróun orðið í málaflokki fatlaðs fólks. Í ljós hefur komið að þörf er á að skýra betur tiltekin atriði laganna og gera breytingar á þeim í ljósi fenginnar reynslu.

Þá hefur forsætisráðherra lagt fram frumvarp um Mannréttindastofnun Íslands sem gerir m.a. ráð fyrir að réttindagæslumenn færist undir nýja og sjálfstæða mannréttindastofnun og að eftirlit með samningum um persónulega talsmenn færist til sýslumanna.

Fyrirhugað er að skýra ákvæði laganna, sér í lagi ákvæði um persónulega talsmenn, svo sem um hlutverk og heimildir þeirra og um samninga um persónulega talsmenn. Einnig er fyrirhugað að yfirfara ákvæði V. kafla um ráðstafanir til að draga úr beitingu nauðungar í þjónustu við fatlað fólk með það að markmiði að styrkja réttarvernd fatlaðs fólks.